Mübarek ve içinde idrak etmeye muhtaç olduğumuz gizli hakikatlerin de var olduğu bir Ramazan’ın sonuna gelmiş bulunuyoruz. Bu bireysel haz ve tecrübenin yanı sıra, bir de Ramazan’ın toplumsal yönü var. Örneğin, Ramazan’ın başlamasıyla birlikte, Hollanda medyasında da oruç ile ilgili haberler, yorumlar ve söyleşiler yayınlandı. Ramazan kültürüne ait bazı kavramlar, tercümeye gerek kalmadan, Avrupa literatürüne kazandırıldı.
Ramazan’la birlikte, sahur, iftar, teravih, fidye, Ramadan Mubarak gibi kavramlar artık, Ramazan’la ilgili yazılan yazıların önemli bir bölümünde tercüme edilmeden kullanılmaktadır.
Leeuwarder Courant, Ramazan’ın başında “Müslümanlar neden oruç tutarlar” başlığı ile yayınladığı, bilgilendirici haberde, Oruç’la ilgili beş soru sorarak, cevabını vermekte. Yazının girişinde “Güneşin doğması ile batışı arasında yemek yememek, bir şeyler içmemek olarak bilinen Oruç ibadeti, artık Hollanda toplumunda kök salmıştır. Buna rağmen, bir çok insan, Oruç’la ilgili yeterli bilgiye sahip değil” yorumu yapılmış. Devamında da, bu yıl 1 Nisan’dan 1 Mayıs’a kadar süren Oruç hakkında şu beş soru sorulmuş ve cevabı verilmiş:
Müslümanlar neden oruç tutaralar?
Oruçluyken neler yasaktır?
Kimler oruç ibadetinden muaftır?
Kaç yaşından itibaren oruç tutulur?
Ramazan ayı neden her yıl on gün önce başlar?
Algemeen Dagblad (AD) gazetesi de, Rotterdam’daki Mevlana Camisinde geçen yılki Bayram namazı kılanların yer aldığı bir fotoğrafla birlikte ‘2022 yılında Ramazan ne zaman başlayacak’, başlığı ile, Oruç hakkında bir yazı yazdı. Oruç ve Ramazan Bayramı ile ilgili bilgilerin yer aldığı yazının sonunda, kısa ve ilginç bir test uygulamış okuyucularına. Ramazan hakkında ne biliyorsun? Başlığı altında, Ramazan’la ilgili on soru soruluyor. Bazı sorular şöyle:
Ramazan sadece oruç tutmak, aç kalmak mı?
Müslümanlar oruçluyken su içip, sakız çiğnerler mi?
Çocuklar da oruç tutabilirler mi?
Oruç İslam’ın beş şartıdır, dolayısıyla Oruç bütün Müslümanlara farz mıdır?
İslam ülkelerindeki turistik yerlerde restoranlar turistlere de kapalı mı?
AD’nin sorularını tek tek okuyarak, üç, dört dakika süren testi yaptım. On üzerinden on puan aldım.
Kısa adı NOS olan, Hollanda kamu yayın kuruluşu da, Ramazan’ın başladığı günlerde ‘iş arkadaşlarıyla oruç tutmak: Ramazan ruhuna uyar’ başlığıyla bir haber yayınladı. Başlığın hemen altında “Müslümanların oruç tuttukları Ramazan ayında, şirketlerde iş arkadaşlarıyla dayanışma içinde olmak için, oruç tutanların sayısı artıyor”yorumu yer aldı. Haberde, denetim, vergi ve danışmanlık hizmeti veren PwC’nin Ramazan’da organize ettiği one day fasting experience, etkinliğine katılan Hollandalılarla yapılan söyleşilere yer verilmiş.
Günlük gazetelerden Trouw da, Ramazan boyunca ‘Ramazan Günlüğü’ yayınladı. Bu köşede, oruç tutan Müslümanların günlük yaşamı okuyucularına yansıtıldı. Genellikle, Müslüman öğretim görevlisi, yönetmen, yazar ve televizyon sunucularına söz vererek, bunların Oruç tutarken yaşadıklarına ve neler hissettiklerine yer verildi. Mülakatta konuşanlar, on bir ay sürekli koştuklarını, randevudan randevuya yetişmek için adeta yarış içinde olduklarına dikkat çekerlerken, bu hızlı yaşam tarzının Ramazan’da bir ay süreyle, daha sakin, yavaş, kişinin kendisiyle baş başa kaldığı bir hale dönüştüğünü belirttiler. Trouw gazetesinin Ramazan Günlüğü‘ne konuk olanlar, Oruç ayı Ramazan’da çalışma saatlerinin değiştiğini, akraba ve komşularla iftarlar yapıldığını, teravih namazlarına gidildiğini, aileyle birlikte daha fazla vakit geçirildiğini, Allah’ın rızasını kazanmak için daha çok ibadet edildiğini, bir ay boyunca yıllık muhasebe yapıldığını ve tefekkür edildiğini vurguladılar.
Farklı yayın organlarından verilen örneklerden de anlaşılacağı üzere, Avrupa’daki Müslümanların varlığı ile, Ramazan, artık bir Avrupa değeri ve kültürü olmuştur. Ramazan’la birlikte bazı kavramlar Avrupa literatürüne girmiştir. Bunun yanı sıra, Ramazan Avrupalılar tarafından da merak edilmektedir. Hatta, bazı işyerlerinde, okullarda, spor kulüplerinde Müslüman arkadaşlarıyla dayanışma çerçevesinde Avrupalılar da oruç tutmaktadır. Bütün bunlar, Avrupa için bir zenginliktir.
Bu vesileyle, değerli okuyucularımın mübarek Ramazan Bayramını tebrik eder, Bayramın şahıslarında tüm insanlığa hayırlara vesile olmasını dilerim.
24 Nisan 2022, HABER Gazetesi Mayıs 2022