Amsterdam: “Avrupa Birliği, İnsan Hakları ve Tükçe Konuşan Topluluklar” konulu VII. Avrupa Türkçe Süreli Yayınlar Sempozyumu Rotterdam Türk Girişimciler Kulübü (STOR) İstanbul salonunda 15 Kasım Cumartesi günü yapıldı. Sempozyum tertip komitesi ve UETD Başkanı Veyis Güngör’ün Avrupa Türkçe Süreli Yayınlar Sempozyumunun tarihcesi ve gerçekleştirilen projelerle ilgili yaptığı konuşmanın ardından açılış konuşmalarını T.C. Lahey Büyükelçisi Selahattin Alpar ve Azerbaycan Cumhuriyeti Lahey Büyükelçisi Fuad İskenderov yaptılar. Avrupalı Türk Demokratlar Birliği Hollanda Birimi, Türkevi Magazin ve TIKA işbirliğiyle düzenlenen sempozyuma Kosova Çevre ve Düzenleme Bakanı Mahir Yağcılar, Batı Avrupa, Balkanlar, Türkiye ve dünyanın değişik bölgelerinde yaşayan Türk toplulukları mensubu yayıncı ve akademisyenler konuşma ve bildirileriyle katıldılar.
Sempozyumun ana teması çerçevesinde insan haklarının bir çok yönüyle irdelendiği sempozyumda azınlık olmanın verdiği sorunlar da masaya yatırıldı. Toplantının ilk bölümünde Türkçe konuşan toplulukların temsilcileri hem insan hakları hem de Türkçe açısından yaşadıkları sorunları dile getirirken bu konuda kat ettikleri mesafeye de vurgu yaptılar. Moldova Ana Sözü Gazetesinden Todur Zanet, İsrail Bülten Dergisinden Nesim Güveniş, Kırım Haber Ajansından Timur Berk, Romanya Hakses Gazetesinden Ervin İbrahim, Bulgaristan’dan eğitimci Şenay Dahil, Arnavutluk Alsar Vakfı’ndan Mehdi Gurra, Irak İnsan Hakları vakfı’ndan Dr. Sheth J. Pashalar katılımcıları ülkelerindeki uygulamalar ve kendi faaliyetleri hakkında bilgilendirirken, Avrupa’da yaşayan gerek Türkiye kökenli gerekse diğer ülkelerden gelen temsilciler de hem yaşadıkları hem de geldikleri ülkelerdeki uygulamaları dile getirdiler.
Sempozyumun ikinci bölümünde Sakarya Üniversitesinden Prof. Dr. Musa Taşdelen, İnsan Hakları Bağlamında Kültürel Haklar ve Avrupalı Türkler, Konya Selçuk Üniversitesinden Prof. Dr. Şaban Çalış, AB ile Müzakere Sürecinde Azınlıklar:Romanya ve Bulgaristan Örneği ve yine Selçuk Üniversitesinden Prof. Dr. Önder Kutlu, Avrupa Birliği, Siyasi Katılım ve Azınlıklar başlığı altında sundukları bildirilerde Avrupa Birliği’nin insan hakları açısından ne derece önemli olduğunun altını çizerken, konunun Türkiye açısından da önemine vurgu yaptılar. Kırım’da, Kosova’da, Bulgaristan’da ve daha bir çok ülkede insan hakları alanında elde edilen kazanımların bir çoğunun AB sayesinde olduğu ve Türkiye’nin AB’ye girmesi halinde de bunun Türkiye için de kazanımlara sebep olacağı belirtildi.
Sempozyuma Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneği adına katılan Ali Hüseyinoğlu da Yunanistan’daki eski uygulamalar ve 1990’ların başından beri devam eden olumlu gelişmeleri ve AB’nin bu konudaki etkisini dile getirdi. Hüseyinoğlu 90’lar öncesinde ayrımcılık ve geri bırakma politikaları yüzünden Yunan üniversitelerinde okuyanların sayısının parmakla gösterilecek kadar az olduğunu, ancak günümüzde bu sayının binlerle telaffuz edildiğini söyledi. Batı Trakya’da insan hakları bağlamında daha bir sürü sorunları olduğunu, ancak geçmişle kıyaslandığında durumlarının günden güne daha iyiye gittiğini belirtti.
VII Avrupa Türkçe Süreli Yayınlar Sempozyumu aşağıdaki sonuç bildirisiyle sona erdi.
VII Avrupa Türkçe Yayınlar Sempozyumu; Türkiye dışındaki Türkçe süreli yayınlar, sivil toplum örgütleri ve Türk kökenli siyasetçilerin temsilcilerinin katıldığı bir toplantı ile 15 Kasım 2008 tarihinde Hollanda’nın Rotterdam kentinde gerçekleşti. Sempozyuma 16 ülkeden temsilci katıldı. Sempozyum programı; açılış ve protokol konuşmalarını takiben iki oturum ve tartışma bölümününden oluştu. Sempozyuma katılan delegeler, sempozyum sonunda oy birliğiyle önümüzdeki yıl hayata geçirilmek üzere aşağıdaki kararları aldılar:
Avrupa Türkçe Süreli Yayınlar Sempozyumuna uluslararası akademik danışma kurulu oluşturulması.
Sempozyumun önümüzdeki dönemde AB standartlarına uygun bir yapıya kavuşturulması ve 3 ya da 5 yıllık bir proje ile Brüksel gidilmesi.
Avrupa Türk kurum ve kuruluşlarının projelerinin destekleneceği bir “Fon”un oluşturulması doğrultusunda çalışmalar yapılması.
Kosova’da siyaset okulu projesinin hayata geçirilmesi ve bir Türk Kültür Merkezinin oluşması için lobi çalışmasının yapılması.
Avrupa Türklerini kapsayan “AB, Sivil Toplum ve Lobi Akademisi” projesinin uygulanması için çalışmalar yapılması.
Irak Türkmen Vakfı hazırladığı ‘İnsan Hakları ve Irak” başlıklı kitabın İngizce olarak yayınlanmasını sağlamak.
Hollanda’daki Azerbaycan, Uygur, Kazak, Nogay ve Batı Trakya Türkleri diasporası temsilcilerininde katıldığı “Kaşgarlı Mahmut Sempozyumu” organize etmek.
Türk kültürünü içeren eserlerin Arnavutçaya tercümesi ve basılması için lobi çalışmaları yapmak.
Sempozyuma katılan ülkelerden oluşacak bir grup için ‘İnsan Hakları Kursu’ organize etmek ve devamında insan hakları platformu oluşturulması için çalışmalar yapmak.
Avrupa’daki Türk çocuklarının kullanacakları ortak Türkçe materyal geliştirilmesi için lobi çalışması yamak.
Sempozyum sunum ve tebliğlerin kitaplaştırılması.
Balkanlarda insan hakları ihlallerini araştırmak ve Avrupa’da Türk kadınının konumunu iyileştirici çalışmalar yapmak.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Rotterdam 15 Kasım 2008
Ahmet Suat Arı / UETD Hollanda Genel Sekreteri